Васьміногі вельмі разумныя і падобныя на іншапланетнікаў: Так можа пара перастаць іх есці?

Мозг васьміногаў працуе гэтак жа, як у нас, яны пяшчотныя, цікаўныя і гуллівыя, яны адчуваюць боль і нудзяцца, і, як высветлілася некалькі тыдняў таму, яны могуць нават бачыць сны гэтак жа, як мы. Такія падобныя, але ў той жа час зусім непадобныя на нас, таму што ў іх восем ног, тры сэрцы і сіне-зялёная кроў. Аўстралійскі філосаф Пітар Годфры-Сміт аднойчы апісаў васьміногаў як "імаверна, найболей блізкіх да разумных іншапланетнікаў".

У міфалогіях па ўсім свеце можна знайсці васьміногаватых пачвар, небяспечных для людзей. Да прыкладу нарвежскі кракен, як верылі людзі, можа сцягваць цэлыя караблі ў глыбіні акіяна. 

Аднак у наш час людзі -  галоўная небяспека для васьміногаў, таму што, як апынулася, яны вельмі смачныя, і папулярнасць іх у выглядзе ежы толькі расце.

Групы навукоўцаў і абаронцаў прыроды вельмі ўстрывожаны такой гурманскай тэндэнцыяй. Яны лічаць, што ўсё, што мы цяпер ведаем пра васьміногаў, не можа дазволіць з этычнага пункту погляду так звяртацца з гэтымі выдатнымі істотамі. 

Гэта ўсё адно, што есці мяса шымпанзэ, сланоў ці дэльфінаў. У некаторых краінах гэта лічыцца нормай і нават далікатэсам, але цывілізаванага свету ў цэлым падобнае не ўхваляе. А вось васьміногаў чамусьці дагэтуль нармальна есці нават у вельмі развітых краінах. Часам нават жыўцом.

У дадзены момант абаронцы васьміногаў згуртаваліся, каб выступіць супраць праекта будавання першай у свеце камерцыйнай фермы па гадоўлі васьміногаў. Праект коштам 71 мільён даляраў, хочуць пабудаваць у берага Лас-Пальмас-де-Гран-Канарыя на Канарскіх выспах (Іспанія). Васьміногаў там будуць гадаваць у прамысловых маштабах, то бок велізарнымі партыямі. 
 

Праект належыць кампаніі Nueva Pescanova, якая заяўляе, што ў канчатковым выніку яна будзе вырабляць 3000 тон васьміногаў выгляду Octopus vulgaris (звычайны васьміног) у год. Гэта прыкладна мільён васьміногаў.

Васьміногі цяпер з'яўляюцца папулярнай стравай у Міжземнамор'і, Усходняй Азіі і Мексіцы, але попыт на яго хутка расце і ў іншых краінах. За апошнія 70 гадоў штогадовы ўлоў дзікага васьмінога павялічыўся больш чым у дзесяць разоў і, па ацэнках, складае 400 000 тон.
Фермеры сцвярджаюць, што можна разводзіць васьміногаў штучна, каб не рызыкаваць папуляцыямі ў акіянах, але крытыкі ставяць сабе пытанне, навошта зусім іх есці.

Вядоўца кампаніі па змаганні са з'яданнем васьміногаў Джэніфер Жаку, акадэмік Нью-Ёркскага ўніверсітэта, кажа, што васьміногі – гэта ў цэлым "прадукт раскошы" для вытанчаных гурманаў, знатакоў сушы і тапас, якому няма апраўдання. То бок іх ядуць не з-за голаду, а па жадункі. У Паўднёвай Карэі існуе папулярная страва пад назвай сан-накджы, для якога маленькага васьмінога забіваюць проста перад падачай стравы кліенту і яго мацакі ўсё яшчэ варушацца, калі чалавек пачынае іх есці. У гэтым для едака і ёсць "самы смак". У некаторых азіяцкіх рэстаранах і зусім могуць падаць жывога васьмінога і была нават папулярная тэндэнцыя ў відэаблогераў есці жывога васьмінога на камеру. Што гэта як не садызм?

Таксама абаронцы васьміногаў кажуць, што для такой развітай істоты гадоўля ў цесных клетках гэта "сапраўднае Пекла". Да таго ж у клетках іх утрымваюць па некалькі штук, тым часам як у прыродзе васьміногі адзіноткі. Падобныя ўмовы на "фермах" робяць васьміногаў агрэсіўнымі і нават схільнымі да паглынання сабе падобных.

І яны сапраўды вельмі разумныя, каб дазваляць іх есці проста для смакавання. Ніжэй некалькі прыкладаў хітрых выхадак васьміногаў, якія змяшчаліся ў акварыумах:

У 1875 годзе супрацоўнікі Брайтанскага акварыума ў Вялікабрытаніі былі збянтэжаны тым, як розныя рыбы ў розных акварыумах знікалі цягам некалькіх начэй запар.

Урэшце яны высветлілі, што з наступам цемры васьміног абіраўся са свайго акварыума і пералазіў у суседнія акварыумы, каб перакусіць апоўначы, а да раніцы вяртаўся назад у свой рэзервуар.

У 2009 годзе васьміног у велізарным акварыуме пірса Санта-Моніка ў Каліфорніі "ад нуды" разабраў мацакамі клапан рэцыркуляцыі вады і скіраваў трубку для выпуску вады з рэзервуара так, каб яна вылівалася з акварыума. Збег заўважылі толькі раніцай, то бок праз дзесяць гадзін пасля выхадкі васьмінога, і да таго моманту вады выцекла велізарная колькасць. 

Потым была дзіўная гісторыя з васьміногам па мянушцы Інкі, які ў 2016 годзе нахабна выбраўся са свайго рэзервуара ў нацыйным акварыуме Новай Зеландыі, праслізнуўшы па падлозе і спусціўшыся па 48-мятровай вадасцёкавай трубе, якая вяла проста да мора. І ўсё таму, што нехта выпадкова пакінуў накрыўку яго акварыума не да канца зачыненай.

Але васьміногі могуць адкрываць і зачыненыя накрыўкі, да прыкладу яны з лёгкасцю адкручваюць якія закручваюцца накрыўкі на банках.

Яны таксама могуць скарыстаць прылады: да прыкладу васьміног выгляду Amphioctopus marginatus падбірае выкінутае ў акіян шкарлупінне какосавых арэхаў, якое скарыстае для будавання сваёй хаты. Таму дадзенага васьмінога клічуць какосавым васьміногам. 

Што да гульняў, то было заўважана, як васьміногі неаднаразовае падкідалі мацакамі цацкі і іншыя прадметы ў кругавую плынь у сваіх акварыумах, а потым лавілі іх.

І ўся гэта інтэлектуальная моц знаходзіцца ў істоце, якая з'яўляецца сваяком вустрыц і слімакоў.

І пры ўсёй іх тэрытарыйнасці і агрэсіўнасці да блізкага, яны таксама могуць быць пяшчотнымі да адзін аднаму. Прафесар Це кажа, што калі ён наведвае наведвае сваю лабараторыю, ён часта выяўляе васьміногаў, "якія трымаюцца за рукі" над накрыўкамі сваіх падзеленых акварыумаў.

Спрабуючы зразумець, чаму васьміногі такія разумныя – апроч таго факта, што ў іх суадносіны мозгу да цела значна больш, чым у большасці жывёл, - навукоўцы нядаўняе выявілі, што ў іх яшчэ ёсць генетычная "дзівота", што змяшчае так званыя "якія скачуць гены", якія таксама назіраюцца ў людзей і якія паляпшаюць функцыю мозгу.

Іншае нядаўняе даследаванне паказала, што васьміногі могуць нават рэдагаваць сваю ўласную генетычную інфармацыю, каб змяняць свой мозг па меры патрэбы пры больш высокіх ці ніжэйшых тэмпературах вады.

Насамрэч, у васьміногаў такая складаная генетычная структура, што даследнікі з Чыкагскага ўніверсітэта спрычыніліся да сенсацыі ў СМІ, калі заявілі ў 2015 годзе, што яна гэтак складаная, што можа быць іншапланетнай. 

Вядома ж, гэта было сказана не ў даслоўным сэнсе, але васьміногі тым не менш гэтак неспасціжныя, што здаюцца істотамі з іншага свету.

Фактычна ў іх дзевяць мазгоў, бо кожнае з іх васьмі мацакаў мае адмысловы міні-мозг, які думае сам за сябе. Навукоўцы кажуць, што васьміногі могуць нават адрозніваць розныя чалавечыя твары і валодаюць характэрнымі рысамі.